Wat hoort niet in het riool
Wat kun jij doen?
Wat kun jij doen om het zuiveren van afvalwater gemakkelijker te maken en betaalbaar te houden? Veel van wat je gebruikt, hoort niet in het riool. Denk daarom na voordat je wat je door je gootsteen, douche/bad en toilet spoelt. Raadpleeg de afvalscheidingswijzer van Milieu Centraal: https://www.afvalscheidingswijzer.nl/.
Deze geeft aan waar je dan wél met je afval dat niet in het riool hoort naartoe kunt. Hieronder lees je wat niet in het riool hoort.
Schoonmaakdoekjes, billendoekjes en vochtige doekjes
Gooi ze in de vuilnisbak. Prullenbakje naast het toilet? Kleine moeite!
Condooms, (strookjes van) maandverband, inlegkruisjes en dergelijke
Gooi ze in de vuilnisbak. Prullenbakje naast het toilet? Kleine moeite!
‘Schoonmaakdoekjes, condooms, plastic en dergelijke zijn problematisch voor de pompen in het rioolstelsel of de rioolwaterzuiveringsinstallatie’, vertelt Saskia Hanneman, innovatietechnoloog bij WBL. ‘Deze doekjes en dergelijke vormen kluwens die dan de pompen in de rioolgemalen verstoppen. Meestal moeten we die met de hand verwijderen. Geen frisse en tevens moeilijke klus. Indien dit afval de rioolwaterzuiveringsinstallaties alsnog bereikt, proberen we dit daar met een harkrooster nog af te vangen. Vaak ook is dit afval tijdens zijn reis door het riool naar de waterzuiveringsinstallatie zo klein geworden dat we het niet meer kunnen afvangen. In dat geval komt het uiteindelijk in het oppervlaktewater terecht en hoopt zich daar op in bijvoorbeeld vissen of planten. Overigens kunnen schoonmaakdoekjes en dergelijke ook je eigen riool verstoppen. Ook al geeft de verpakking aan dat je de doekjes in het toilet mag gooien, vragen wij je om het niet te doen. Als ieder huishouden deze doekjes door het toilet spoelt, hebben we te maken met grote hoeveelheden. Veel doekjes richten grote schade aan, ook wanneer ze biologisch afbreekbaar zijn. Voordat het zo ver is, zijn er vaak jaren verstreken.’
Jus, koffiedik, theebladeren, vet en etensresten
Gooi ze in de GFT-bak. GFT wordt gecomposteerd of verwerkt tot biobrandstof.
Gebruikt frituur- en oliebollenvet
Het vet/de olie kan worden hergebruikt als biobrandstof. Giet het met behulp van een trechter terug in de oorspronkelijke verpakking of in een afgesloten fles en gooi deze in de gele container. Deze vind je veelal bij supermarkten, scholen, sportclubs en milieustraten.
Saskia: ‘Ons riool is geschikt voor waterige vloeistoffen, niet voor theebladeren, koffiedik en vet dat zich aan de kant afzet. Bovendien kunnen deze resten ook de leidingen in je huis verstoppen. Haal met keukenpapier of een speciale lepel het vet uit de bakpan en doe het in de GFT-bak. Koffiedik kan naar de tuin. Slakken hebben er een hekel aan en blijven uit de buurt. En als je ruimte hebt… Kippen houden van de restjes en leveren nog eieren ook. Frituur- en oliebollenvet inleveren heeft echt nut. Er wordt namelijk biobrandstof van gemaakt. De gele containers vind je op veel plekken.’
Klein chemisch afval (kca) waaronder batterijen
Lever ze in bij de milieustraat of het afvalscheidingsstation van je gemeente. Weet je niet zeker of je afval schadelijk is en/of waar je het kwijt kunt? Vraag het bij je gemeente.
Saskia: ‘Klein chemisch afval is schadelijk voor natuur en milieu. Daar horen ook verfresten bij. Zelfs die van water gedragen verf. De kleine waterverfdeeltjes zijn namelijk schadelijk voor het milieu. Op droge dagen zakken ze naar de bodem van de rioolbuizen. Bij stevige regenbuien komen ze daarvan los en spoelen in heel kleine deeltjes met het rioolwater mee naar de rioolwaterzuiveringsinstallaties. Een gedeelte ervan kunnen we eruit halen. Dat zijn de deeltjes die worden opgenomen in het slib, een afvalproduct dat ontstaat bij zuiveren van water. De deeltjes die we er niet uit kunnen halen komen in het oppervlaktewater terecht waar ze schadelijk zijn voor dieren en planten.’
Niet gebruikte medicijnen
Breng ze terug naar de apotheek of de milieustraat.
Saskia: ‘Geen enkel medicijn hoort thuis in de riool. Het is echter onvermijdelijk. De grootste hoeveelheid medicijnresten komt namelijk door gebruik in het afvalwater terecht; we poepen en plassen de restanten uit. WBL is niet in staat om medicijnresten voor 100 procent uit het afvalwater te halen. Met veel energie en aparte chemicaliën lukt het deels. Het is ingewikkeld en kost veel geld. Dit geldt voor medicijnresten die we uitpoepen en –plassen én ongebruikte medicijnen die mensen door het toilet of de gootsteen spoelen. Restanten medicijnen, al dan niet over de houdbaarheidsdatum, zijn klein chemisch afval. Breng ze terug naar de apotheek of lever ze in bij de milieustraat in je gemeente.’
Agressieve was- en schoonmaakmiddelen
Vermijd agressieve was- en schoonmaakmiddelen. Gebruik niet meer was- en reinigingsmiddel dan nodig is en kies voor de fosfaatvrije en milieuvriendelijke varianten. Je leest op de verpakking wat er in het wasmiddel zit en of het middel fosfaatvrij is.
Saskia: ‘Was- en schoonmaakmiddelen gebruiken we dagelijks. Gebruik niet meer was- en reinigingsmiddel dan nodig is en kies voor de fosfaatvrije en milieuvriendelijke varianten. Huis-, tuin- en keukenmiddelen geven vaak ook een goed resultaat. Wasverzachter is een extra belasting voor het milieu; het heeft geen toegevoegde reinigende werking. Agressieve stoffen leiden tot grote problemen voor natuur en milieu. Ze zijn moeilijk te zuiveren. Denk aan bijvoorbeeld chloorhoudende middelen. Die kunnen we niet uit het water halen en komen dus terecht in het oppervlaktewater. Daar verstoort het de natuurlijke waterbalans. Kortom: koop geen agressieve was- en reinigingsmiddelen.’
Bestrijdingsmiddelen
Gebruik geen onkruidverdelgers met bijvoorbeeld glyfosaat. Kies voor milieuvriendelijke alternatieven.
Saskia: ‘Denk aan schoffelen, onkruid uittrekken of wegbranden. Zeepspiritus of zeepwaterspiritus is een milieuvriendelijk huismiddel als insecticide tegen bladluis, witte vlieg en spint op planten. Je maakt het mengsel van 2 procent groene zeep, 2 procent brandspiritus en water. Vernevel het vervolgens met een plantenspuit over de aangetaste planten.’
Microplastics in cosmetica, haar- en huidproducten
Denk aan crème, shampoo, bodylotion, mascara, lippenstift, middel tegen zonnebrand… Kies een product zonder microplastics. Gebruik daarbij de BTMB-app. Scan de ingrediënten op een product en ga na of het microplastics bevat.
Saskia: ‘Microplastics hopen zich op in de natuur (grondwater), dieren, planten en menselijk lichaam. Microplastics zijn heel klein en onzichtbaar en we hebben nog niet de juiste techniek gevonden om ze te kunnen zien en vervolgens uit het afvalwater te verwijderen. En dat is wel nodig. We zijn de tijd voorbij dat eenvoudige zuiveringstechnieken volstaan. We blijven daarom zoeken naar nieuwe technieken. Nieuwe technieken kosten energie, grondstoffen, chemicaliën en ruimte. Tel uit je winst.’
Wees wijs met water!
Laat de kraan niet onnodig lopen. Vang regenwater op.
Saskia: ‘Wij betalen weinig voor het schaarse drinkwater. Ook het reinigen van drinkwater kost geld. Schoon drinkwater wordt soms achteloos door de gootsteen en het toilet gespoeld. Het loopt weg bij tandenpoetsen, groenten wassen, glazen spoelen… Spoelwater is vaak nog goed te gebruiken om bloemen mee te bewateren. Laat de kraan ook niet onnodig lopen bij droogte om de tuin te sproeien. Regenwater is daarvoor prima geschikt. Vang het op.’
In korte tijd een bulk afvalwater
De zomer is hét seizoen voor (pop)festivals als Solar, Bospop en Pinkpop met veel publiek. Naast genieten van de muziek, eten en drinken de bezoekers met elkaar een heleboel. Op die dagen draaien de rioolwaterzuiveringsinstallaties van Waterschapsbedrijf Limburg (WBL) overuren. Saskia: ‘Tijdens (pop)festivals zien we dat de kwaliteit van het afvalwater behoorlijk verandert. Dan komt er in korte tijd een enorme bulk extra afvalwater naar de rioolwaterzuiveringsinstallaties. Daar zijn ze niet op berekend, want de capaciteit van een installatie is berekend op de huishoudens die aangesloten zijn. Pinkpop telt zo’n 60.000 bezoekers per dag. Dat betekent poep, plas en vaak ook afval dat niet in het riool hoort van een extra populatie erbij. WBL probeert zo veel mogelijk uit het afvalwater te halen. Drugs en medicijnen eruit halen is ingewikkeld. Hiervoor zijn veelal nieuwe en ingewikkelde technieken nodig. Met veel energie en aparte chemicaliën lukt het gedeeltelijk. Bovendien kost dat veel geld. Hoe dan ook, het helpt ons al als festivalbezoekers afval serieus scheiden. En als de festivalorganisatie gescheiden urine- en waterstromen realiseert.’